ΕΣΤΙΑΣΗ: Η επαναστατική Bahtinov Μask και προβλήματα τέλος !

[johndouk]

Πολλοί γνωρίζουμε ήδη ως μια καλή μέθοδο εστίασης την χρήση της γνωστής Hartmann mask.

Ε, τώρα πλέον υπάρχει κάτι καλύτερο για focusing !!!

Η εξαιρετική μάσκα που σχεδίασε ο Ρώσος αστροφωτογράφος Pavel Bahtinov !



Φαίνεται συγκλονιστικά απλό και σίγουρο. !!! Πολλά μπράβο στον δημιουργό της !
Σε κατάλληλο μέγεθος, την βάζετε στο άνοιγμα του τηλεσκοπίου
και παίξτε με τον εστιαστή μέχρι να πετύχετε κέντρο, όπως στην εικόνα :



Περισσότερα διαβάστε στο εξαιρετικό σχετικό thread στο CloudyNights που άνοιξε o Dennis Sakva
(η ενημέρωση για το οποίο ήρθε από τον Αντώνη τον Αγιομαμίτη, από σχετική αναφορά στο forum της AstroPhysics).

ΣΗΜ: H τρύπα στο κέντρο χρειάζεται για τηλεσκόπια με κεντρική παρεμπόδιση.
Για απλά διοπτρικά δεν είναι απαραίτητη !

Εμπρός παλληκάρια για να μην ξαναδούμε ανεστίαστη φωτογραφία !!!

[hunters]

Γιαννη ειναι απιστευτο.
Τελεια πατεντα.
Απλα να ρωτησω, σε σχεση με το ανοιγμα του τηλεσκοπιου, χρειαζετα να εχουν συγκεκριμενο μεγεθος οι γραμμες που ειναι σχεδιασμενες?

Υπαρχει καποια σταθερα δηλαδη που να σου λεει πως θα φτιαχτει για ενα τηλεσκοπιο D200 και ενα D80? ή εχει να κανει με την εστιακη αποσταση του τηλεσκοπιου?

[Dimitris Koutoulas]

Γιώργο έχει να κάνει μόνο με την εστιακή απόσταση.
Όπως φαίνεται και από το πέμπτο post στο thread
του CloudyNights.com που παρέθεσε ο Γιάννης,
αν f είναι το εστιακό μήκος και s το πάχος των λωρίδων
της μάσκας ( ίδιο με το πάχος των διακένων ), τότε
πρέπει το f/s να δίνει ένα νούμερο μεταξύ 150 και 200.
Αν όμως έχεις μικρό εστιακό μήκος και το πάχος των
λωρίδων βγαίνει πολύ μικρό (π.χ. μικρότερο από 3 mm),
τότε θα πρέπει το 3f/s να δίνει νούμερο μεταξύ 150 και 200.


Παραδείγματα:

για f=1800 mm, αν φτιάξεις κενά των 10 mm τότε το f/s = 180 που είναι καλό.

για f=540 mm ( ) για να δώσει το f/s 150, πρέπει το s να είναι 3,6 mm
που είναι κάπως μικρό. Οπότε χρησιμοποιούμε το 3f ( = 1620 mm ), που για s=10 mm
δίνει αποτέλεσμα 162 που είναι εντός των ορίων.

Το ίδιο ισχύει και όταν f=480 mm ( ). Το 3f = 1440 mm,,
οπότε με s=9 mm δίνει 160 που πάλι είναι αποδεκτό.

Επίσης για f=600 mm το 3f=1800 mm, που πάλι για πάχος λωρίδων 10 mm,
δίνει 180 που είναι και πάλι εντός των ορίων.


Οι γωνίες μεταξύ των λωρίδων είναι 40 μοίρες, ενώ ο κεντρικός κύλος
κατασκευάζεται μόνο όταν πρόκειται για τηλεσκόπια με κεντρική παρεμπόδιση.

[hunters]

( )
Δημητρη ευχαριστω για τη μεταφραση
Θα το κατασκευασω!!!!

[George Tarsoudis]

Πολύ καλό και πολύ χρήσιμο!!! να ευχαριστήσουμε αυτόν που μας το σφύριξε

Βέβαια είναι λιγάκι δύσκολο όπως βλέπουμε στην κατασκευή, αλλά τι να κάνουμε!!!

[Dimitris Koutoulas]

Σημαντική Διόρθωση:

Στο παραπάνω επεξηγηματικό post μου για το μέγεθος
των λωρίδων και των διακένων, έχω κάνει ένα λάθος !!

To s που υπολογίζουμε είναι το πάχος λωρίδας και διακένου μαζί !!!

Έτσι αν το s βγει 10 mm, τότε οι λωρίδες πρέπει να έχουν πάχος 5 mm και να απέχουν 5 mm

[Δημήτρης Σ.]

Με πρόλαβες Δημήτρη.....
Για πές όμως κάτι άλλο: Οι τρείς κάθετες γραμμές που ξεκινούν απο την περιφέρεια του κύκλου και καταλήγουν στο κέντρο Φαίνονται να είναι πιό παχιές απο τις υπόλοιπες λωρίδες και ειδικά οι δύο που παίζουν και ρόλο διαμέτρου δεν φαίνεται να είναι και διάμετρος του εσωτερικού κύκλου (σαν να τον τέμνουν πιό δεξιά). Λες να παίζει κάποιο ρόλο αυτό;

Δημήτρης

[Dimitris Koutoulas]

Δημήτρη προσπαθώ και γω να βγάλω άκρη με αυτές τις ιδιαιτερότητες
που εντόπισες, διαβάζοντας το post στο Cloudy Nights.

Τελικά φαίνεται ότι δεν παίζει κάποιο ρόλο το off center των κεντρικών λωρίδων
που φαίνεται στη φωτογραφία, απ' ότι γράφει κάποιος τύπος που την έφτιαξε.

Για διοπτρικό τηλεσκόπιο χρησιμοποίησε το εξής σχήμα:



Επίσης θα συμφωνήσω με τη σκέψη κάποιου άλλου poster στο CN που
έφτιαξε μία μάσκα στα γρήγορα χωρίς να πολυασχοληθεί με λεπτομέρειες:

[Dimitris Koutoulas]

Για λόγους πληρότητας, αξίζει να αναφερθούν τα πλεονεκτήματα
εστίαση με χρήση της συγκεκριμένης μάσκας.

Το σημαντικό της πλεονέκτημα σε σχέση με τη Hartmann Mask,
είναι ότι το diffraction pattern που δίνει και το οποίο χρησιμοποιούμε για να
εστιάσουμε, είναι τέτοιο που δεν εισάγει αβεβαιότητα για το αν έχουμε εστιάσει τέλεια.

Στις διάφορες εκδοχές της μάσκας Hartmann, στην οποία βλέπουμε
δύο ή παραπάνω είδωλα αστεριών, προσπαθούμε εστιάζοντας να τα
κάνουμε να φαίνονται σαν ένα. Όταν όμως σχεδόν έχουν επικαλυφθεί,
δεν είμαστε τόσο σίγουροι ότι είναι απόλυτα ομόκεντρα. Με αυτή όμως τη μάσκα,
το diffraction pattern είναι τόσο χαρακτηριστικό με τις τρεις ακτίνες, που το
μόνο που έχουμε να κάνουμε εστιάζοντας, είναι να "φέρουμε" τη μεσαία
ακτίνα να είναι στο κέντρο των άλλων δύο. Το pattern δεν αλλάζει τη βασική του
γεωμετρία καθώς εστιάζουμε. Δεν αρχίζουν επικαλύψεις και προσπάθειες να
μαντέψουμε αν η επικάλυψη είναι άψογη ! Και φυσικά αυτό είναι και το ζητούμενο.
Και στην παρατήρηση αλλά και στην αστροφωτογράφιση, δεν μας ενδιαφέρει
μια κατά προσέγγιση εστίαση, αλλά η τέλεια εστίαση !!!

Το έτερο πλεονέκτημά της σε σχέση με την μέθοδο εστίασης με τη βοήθεια
υπολογιστή, ( αυτοματοποιημένα ή όχι ), με εκτίμηση του FWHM ενός αστεριού,
είναι ότι δεν επηρεάζεται από το seeing. Όταν το seeing δεν είναι καλό, το diffraction
pattern που θα βλέπουμε μπορεί να θολώσει λίγο, όμως σίγουρα μπορούμε να
πετύχουμε τη βέλτιστη εστίαση "φέρνοντας" την κεντρική ακτίνα στο κέντρο
των άλλων δύο. Και μην διανοηθούμε πόσο προβληματική γίνεται η εστίαση
με μέτριο ή κακό seeing όταν χρησιμοποιήσουμε εκτίμηση του FWHM ...

[johndouk]

[Rigelian]

Και για παρατήρηση;
Δηλαδή θα άξιζε να φτιάξω μια εγώ που δεν φωτογραφίζω καθόλου;

[paulgai]

Πάω να αγοράσω χαρτόνι!!
Under construction.........

[Dimitris Koutoulas]

Κώστα και φυσικά θα άξιζε.

Αν έχεις κάνει πολύ καλό collimation ( ... ) και γυρίσεις στο Δία για παράδειγμα,
μία άψογη εστίαση θα ... "φέρει στην επιφάνεια" τους επιφανειακούς σχηματισμούς
του πλανήτη με μεγαλύτερη ευκρίνεια απ' ότι όταν είσαι έστω και πολύ ελάχιστα
out of focus. Το ίδιο φυσικά ισχύει για τις λεπτομέρειες στον Κρόνο
και στο χώρισμα Cassini (*), για τις λεπτομέρειες της σεληνιακής επιφάνειας,
άντε και για τον Άρη ... !!

Αλλά και σε Deep Sky Targets, θα έχεις τα καλύτερα δυνατά αστέρια
στο πεδίο παρατήρησης ενώ θα μπορέσεις να "σπάσεις" καλύτερα
τους πυρήνες κάποιων σφαιρωτών σμηνών, διαχωρίζοντας αστέρια
πολύ κοντά στον πυρήνα τους.

Όπως και να 'χει, η άψογη εστίαση είναι ... μη διαπραγματεύσιμη
συνιστώσα στην παρατήρηση και η συγκεκριμένη μάσκα,
μας διευκολύνει να την πετύχουμε εύκολα και γρήγορα.


(*) Αυτό πρέπει να περάσουν 4+ χρόνια για να το απολαύσουμε και πάλι
μιας και ο Κρόνος "έχει στρίψει" το επίπεδο των δακτυλιδιών του λόγω
της θέσης του σε σχέση με τη Γη.

[Dimitris Koutoulas]

Μόλις τελείωσα την πρώτη version για 4ιντσο με f = 540 mm.
Χρησιμοποίησα το Inkscape. Ένα πρόγραμμα που είναι ουσιαστικά
το Corel Draw, αλλά είναι freeware.

Το είχα ξεχάσει αρκετά και αναγκάστηκα να θυμηθώ παλιά κόλπα και τεχνικές,
μιας και παλιότερα το είχα χρησιμοποιήσει.

Θα το τυπώσω από βδομάδα και μετά αρχίζει η χαρτοκοπτική ...

[planetman]

Σε τι υλικό ρε παιδιά προτείνετε το κόψιμο; Έκανα μια απόπειρα με χαρτόνι γκοφρέ αλλά με τόσες τρύπες χάλασε. Αποτυχημένη προσπάθεια...